Prawa i obowiązki pracodawcy

Prawo pracy to zespół norm prawnych związanych ze stosunkiem pracy, które regulują prawa i obowiązki pracodawcy oraz pracownika. Podstawowym aktem prawnym obowiązującym w tym zakresie jest Kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. Regulacje dotyczące wspomnianych praw i obowiązków można znaleźć również w innych aktach prawnych, a także w postanowieniach układów zbiorowych pracy oraz regulaminach pracy i statutach. Jakie obowiązki na pracodawcę nakłada prawo pracy?

Prawa pracodawcy

Zanim przejdziemy do obowiązków, skupmy się na prawach, z których może korzystać pracodawca. Prawo pracy dla pracodawcy jako zespół dedykowanych norm prawnych uprawnia do następujących działań:

• kierowania pracą pracownika i rozliczanie go z efektów pracy,
• egzekwowania od pracownika sumiennego i starannego wykonywania pracy oraz realizowania poleceń zgodnych z umową o pracę i prawem pracy,
• egzekwowania od pracownika jego obowiązków, takich jak przestrzeganie czasu pracy, regulaminu pracy, zasad BHP i p.poż., dbanie o dobro zakładu pracy, ochrona mienia, zachowanie poufnych informacji, przestrzeganie zasad współżycia społecznego,
• powierzenia pracownikowi innej pracy na czas przestoju (za wynagrodzeniem),
• zobowiązania pracownika do pełnienia dyżuru poza normalnymi godzinami pracy (zgodnie z umową o pracę),
• polecenia pracownikowi wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych,
• rekompensowania pracy nadliczbowej czasem wolnym,
• nakładania na pracowników kar porządkowych: kar upomnienia i nagany lub kar pieniężnych,
• przyznawania nagród i wyróżnień,
• odwoływania pracowników z urlopu wypoczynkowego lub przesunięcie terminu urlopu (w określonych okolicznościach),
• udzielania urlopu bezpłatnego na pisemny wniosek,
• wprowadzenia monitoringu na terenie zakładu pracy lub wokół zakładu pracy,
• kontrolowania służbowej poczty e-mail pracownika,
• dokonywania potrąceń z wynagrodzenia (np. na świadczenia alimentacyjne, kary pieniężne),
• przyznawania dodatkowych świadczeń pracownikom podnoszącym kwalifikacje zawodowe.

Obowiązki pracodawcy

Prawo pracy dla pracodawcy wymaga jednocześnie realizowania następujących obowiązków:

• informowania nowego pracownika o jego odpowiedzialności, zakresie obowiązków, sposobie wykonywania pracy i podstawowych uprawnieniach,
• organizowania pracy w taki sposób, by zapewnić wydajną i jakościową pracę oraz pełne wykorzystanie czasu pracy,
• organizowania pracy w taki sposób, by zmniejszać jej uciążliwość (dotyczy np. pracy monotonnej),
• przeciwdziałania dyskryminacji i mobbingowi,
• zapewniania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,
• prowadzenia regularnych szkoleń BHP,
• terminowego wypłacania wynagrodzenia,
• ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji,
• zaspokajania potrzeb socjalnych pracowników,
• obiektywnego i sprawiedliwego oceniania wyników pracy,
• prowadzenia dokumentacji pracowniczej.

Skąd wiedzieć, czy umowa o pracę jest zgodna z prawem?

Umowa o pracę musi być zgodna z Kodeksem pracy. Kiedy umowa o pracę zawarta jest z naruszeniem prawa, może zostać uznana za nieważną, a pracodawca pociągnięty do odpowiedzialności. Aby mieć pewność, że dokument jest zgodny z obowiązującym prawem, warto zlecić jego sporządzenie radcy prawnemu. Kancelaria Radców Prawnych może również przygotować lub zaopiniować wzory dokumentów pracowniczych przygotowanych przez pracodawcę, takich jak umowa o pracę, umowa o zakazie konkurencji, regulamin pracy czy wypowiedzenia i oświadczenia o rozwiązaniu umowy.
Z pomocy kancelarii radców prawnych można skorzystać także w innych przypadkach, które nie są związane ze sporządzaniem umów. Dotyczy to między innymi wyboru formy zatrudnienia, organizowania i planowania czasu pracy, wdrażania rozwiązań wymaganych przez RODO, pomocy przy zmianach organizacyjnych w firmie czy wspierania w negocjacjach z pracownikami i związkami zawodowymi. Współpracę z Kancelarią można nawiązać na stałe lub konsultować się z radcą prawnym ad hoc w razie wystąpienia wątpliwości związanych z interpretacją i stosowaniem Kodeksu pracy oraz innych norm regulujących stosunek pracy.